Thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng phiên giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND; chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp HĐND thị trấn Tân Châu

* Đối với hoạt động giải trình

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Thường trực HĐND đã có 05 phiên giải trình, với các nội dung, như: phiên giải trình về tiến độ việc xét và đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích quản lý của Thị trấn; công tác tạo nguồn và gọi đảng viên nhập ngũ; việc thu thuế nợ tồn đọng; tình trạng karaoke kẹo kéo trên địa bàn; tình trạng buôn bán, lấn chiếm hành lang an toàn giao thông trên địa bàn thị trấn; đã có 19 lượt ý kiến của đại biểu đặt vấn đề giải trình, đề nghị 21 ý kiến, kiến nghị. Đến nay các kiến nghị đã cơ bản được xử lý, giải quyết xong.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực đã đạt được thì hoạt động giải trình cũng còn một số tồn tại như: có những đề xuất, kiến nghị không thuộc thẩm quyền giải quyết Thường trực HĐND thị trấn phải chuyển lên cấp có thẩm quyền xử lý, giải quyết; số đại biểu đặt vấn đề giải trình chưa được nhiều làm ảnh hưởng đến hiệu quả, chất lượng phiên giải trình.

Quá trình tổ chức thực hiện phiên giải trình, Thường trực HĐND thị trấn Tân Châu cũng đã rút ra được một số kinh nghiệm, giải pháp để thực hiện tốt hơn trong thời gian tới:

- Thứ nhất, trước khi tiến hành giải trình, Thường trực HĐND tổ chức khảo sát, nắm tình hình vấn đề giải trình; thu thập thông tin, số liệu để phục vụ phiên giải trình; để làm tư liệu, minh chứng thực tế đã thu thập giúp cho nội dung phiên giải trình rõ ràng, sát tình hình thực tiễn.

- Thứ hai, người chủ trì phiên giải trình phải linh hoạt, đeo bám vấn đề, làm rõ được nguyên nhân hạn chế, tồn tại, đồng thời xác định trách nhiệm của tập thể, cá nhân để kết luận chuẩn xác nội dung được giải trình.

 - Thứ ba, ban hành thông báo kết luận phiên giải trình, trong đó nêu rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, xác định rõ việc cần làm và lộ trình thực hiện, đồng thời giao cho các Ban HĐND, đại biểu HĐND giám sát các cơ quan, đơn vị trong việc giải quyết theo thông báo kết luận giải trình.

- Thứ tư, kiến nghị cấp trên xem xét, giải quyết các vấn đề không thuộc thẩm quyền, từ đó có hướng xử lý, giải quyết được đồng bộ, thống nhất.

* Hoạt động chất vấn tại kỳ họp HĐND

 Bên cạnh hoạt động giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND thì chất vấn và trả lời chất vấn tại mỗi kỳ họp HĐND luôn là phiên họp quan trọng, thu hút sự chú ý của các đại biểu.

Để chuẩn bị tốt được nội dung chất vấn tại mỗi kỳ họp của HĐND, trước hết Thường trực HĐND thị trấn ban hành văn bản đề nghị các đại biểu HĐND  gửi phiếu chất vấn và gửi về Thường trực HĐND thị trấn trước khi diễn ra kỳ họp khoảng 30-45 ngày, sau đó Thường trực HĐND họp thống nhất nội dung, nhóm vấn đề đưa ra chất vấn tại kỳ họp, chuyển đến cá nhân, tổ chức, đơn vị được chất vấn chuẩn bị văn bản, thu thập tài liệu để trả lời đại biểu tại kỳ họp HĐND.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND thị trấn Tân Châu đã tổ chức được 09 phiên chất vấn tại kỳ họp, đã có 42 lượt ý kiến chất vấn trực tiếp tại hội trường, nội dung chất vấn tập trung một số lĩnh vực như: an ninh trật tự, hành lang an toàn giao thông, giao thông thủy lợi, công tác an sinh xã hội, văn hóa xã hội, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, kinh tế - ngân sách; lĩnh vực môi trường; lĩnh vực xây dựng…

Bên cạnh đó, nhận thức rõ tầm quan trọng của hoạt động chất vấn, tại các kỳ họp HĐND thị trấn đều dành thời gian thỏa đáng khoảng từ 60 phút; các phiên chất vấn được tổ chức đổi mới theo hướng "hỏi nhanh, đáp rõ"; mỗi nhóm vấn đề sau khi được nghe trả lời chất vấn xong thì đều có từ 2-4 đại biểu chất vấn tiếp. Cuối mỗi phiên chất vấn, Chủ tọa kỳ họp dành thời gian để Chủ tịch UBND thị trấn báo cáo làm rõ thêm các nội dung chất vấn của đại biểu và giải trình thêm những nội dung có liên quan.

Kết quả sau chất vấn đã làm rõ được trách nhiệm của thủ trưởng các cơ quan đơn vị trong công tác chỉ đạo, điều hành các vấn đề quan trọng, bức xúc ở địa phương. Cơ bản kết luận của chủ tọa tại các phiên chất vấn đến nay đều đã được giải quyết. Hoạt động chất vấn của HĐND đã góp phần quan trọng nhằm khẳng định vai trò, năng lực, hiệu quả hoạt động của HĐND thị trấn.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt được, trong hoạt động chất vấn tại kỳ họp của HĐND thị trấn cũng còn có mặt chưa làm tốt như: vẫn còn một số ít đại biểu HĐND Thị trấn chưa thực hiện tốt quyền chất vấn của mình, có đại biểu HĐND chỉ thực hiện ghi phiếu chất vấn cho xong quyền và nhiệm vụ, có trường hợp  đưa ra vấn đề để hỏi cho biết, chưa thật sự là những vấn đề nổi cộm, bức xúc được cử tri và dư luận quan tâm; có tình trạng người trả lời chất vấn chưa đi thẳng vào trọng tâm câu hỏi, giải trình còn dài, còn sa vào báo cáo thành tích.

Để thực hiện tốt hoạt động chất vấn tại kỳ họp HĐND cấp xã, Thường trực HĐND thị trấn đề ra một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động chất vấn tại kỳ họp HĐND như sau:

Thứ nhất: Đại biểu nên lựa chọn các vấn đề liên quan đến lĩnh vực mà đại biểu am hiểu và là những vấn đề nổi cộm, bức xúc được cư tri và dư luận quan tâm.

Thứ hai: Người trả lời chất vấn không giải trình quá dài, tránh sa vào báo cáo thành tích hoặc vòng vo né tránh mà đi thẳng vào trọng tâm, trọng điểm xác định rõ trách nhiệm và hướng giải quyết, thời gian giải quyết vấn đề. Người trả lời chất vấn phải nghiêm túc giữ đúng lời hứa của mình, phải tập trung giải quyết tốt những nội dung được chất vấn đúng yêu cầu và thời gian đã hứa.

Thứ ba: Về điều hành phiên chất vấn phải thật linh hoạt, tạo được không khí dân chủ, cởi mở. Chủ tọa điều hành theo hướng gợi mở vấn đề, trường hợp nếu có liên quan đến tổ chức, cá nhân khác thì chủ tọa yêu cầu người đứng đầu cơ quan, ngành hoặc cá nhân có liên quan giải trình thêm. Đặc biệt quán triệt đại biểu HĐND khi chất vấn không nên tạo không khí gay gắt, không mang tính lợi ích cá nhân; gợi mở, 01 đại biểu chất vấn để nhiều đại biểu cùng tham gia "truy vấn".

Thứ tư: Sau phiên chất vấn, Thường trực HĐND ban hành Thông báo kết luận phiên chất vấn, trong đó giao trách nhiệm, nhiệm vụ cụ thể trong việc giải quyết những vấn đề mà đại biểu HĐND chất vấn tại kỳ họp, yêu cầu rõ thời gian hoàn thành và báo cáo Thường trực HĐND; đồng thời báo cáo HĐND tại kỳ họp tiếp theo.

Thứ năm: Giám sát việc thực hiện kết luận phiên chất vấn, Thường trực HĐND giao các Ban HĐND, các đại biểu HĐND tiến hành giám sát việc thực hiện "lời hứa" sau chất vấn. Tại kỳ họp sau, ngành đơn vị được chất vấn có báo cáo kết quả thực hiện kết luận chất vấn. Thường trực HĐND giao các Ban HĐND tổ chức thẩm tra việc thực hiện kết luận chất vấn, báo cáo HĐND tại kỳ họp sau.

Tóm lại, hoạt động giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND, hay chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp HĐND là 01 trong những nội dung quan trọng trong hoạt động của HĐND, qua quá trình hoạt động nhiệm kỳ 2016 – 2021, Thường trực HĐND Thị trấn Tân Châu đã rút ra bài học kinh nghiệm, chia sẽ để HĐND nhiệm kỳ tới triển khai thực hiện hoạt động giải trình, chất vấn ngày càng hiệu quả và chất lượng hơn./. 

THƯỜNG TRỰC HĐND THỊ TRẤN TÂN CHÂU