Chế độ, chính sách cho người lao động trong các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh: Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền

Tính đến thời điểm 31/12/2017, toàn tỉnh hiện có 4.817 doanh nghiệp hoạt động với tổng số lao động là 249.736 người; trong đó, số doanh nghiệp và lao động trong khu công nghiệp, khu chế xuất (gọi chung KCN) là 195 doanh nghiệp (chiếm 4%) với 106.891 lao động, chiếm gần 43% tổng số lao động trên địa bàn. Tổng số lao động được ký hợp đồng lao động trên toàn tỉnh là 194.285 người, trong đó số hợp đồng lao động dưới 3 tháng là 54.325 người (chiếm đến 28%). Đến cuối năm 2017, có 1.210 doanh nghiệp tham gia BHXH cho người lao động với 153.939 lao động, chiếm 79% trên tổng số lao động được ký hợp đồng lao động trên địa bàn.

 

Trong thời qua, ngành lao động thương binh và xã hội đã phối hợp với các ngành có liên quan thanh tra, kiểm tra nhiều doanh nghiệp về việc chấp hành các quy định của pháp luật về việc thực thi Bộ Luật lao động, vệ sinh lao động, thực hiện nội quy lao động... Đi đôi với công tác thanh tra, kiểm tra là việc tuyên truyền, kiểm tra các hành vi vi phạm và tiến hành xử lý các vụ việc nợ tiền BHXH kéo dài.

 

Qua đợt giám sát của Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh cho thấy, trong thời gian qua các doanh nghiệp thực hiện thanh toán tiền lương đầy đủ cho người lao động, không để nợ lương. Hiện nay, 100% doanh nghiệp áp dụng bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định. Về tiền thưởng, đa số các doanh nghiệp đều áp dụng “lương tháng 13” theo thỏa ước lao động hoặc quy chế khen thưởng của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, điều kiện về an toàn, vệ sinh lao động trong doanh nghiệp, chế độ về thời giờ nghỉ ngơi, phép năm, thai sản cho lao động nữ, các quy định riêng cho lao động tàn tật, người cao tuổi...hầu hết đều được doanh nghiệp triển khai đến người lao động, quan hệ lao động được cải thiện, làm hạn chế tình trạng lao động tranh chấp dẫn đến đình công. Ngoài việc thực hiện đầy đủ chế độ, chính sách cho người lao động, một số doanh nghiệp còn tổ chức xây dựng phòng ở cho công nhân ở xa, hỗ trợ tiền xăng xe, tiền vé xe, tiền nuôi con nhỏ; tổ chức thăm hỏi nhân các dịp lễ, tết, Tháng công nhân, khi có ốm đau...Riêng đối với người lao động tại các KCN đã được triển khai một số tiện nghi, tiện ích công cộng như bưu điện, ngân hàng... một số công ty có hồ bơi, phòng tập gym, karaoke...phục vụ cho hoạt động tạm trú cho công nhân. 

Tuy nhiên, việc thực hiện chế độ, chính sách cho người lao động trong các doanh nghiệp vẫn còn một số hạn chế như sự phối hợp trong công tác tuyên truyền giữa các sở, ngành, các địa phương đôi khi thực hiện chưa tốt. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đối với các doanh nghiệp còn gặp khó khăn do doanh nghiệp không bố trí thời gian cho người lao động tham gia hoặc chủ doanh nghiệp không trực tiếp tham gia các buổi tuyên truyền do cơ quan chức năng tổ chức. 

 

Bên cạnh đó, việc tuân thủ pháp luật về BHXH, BHYT của nhiều đơn vị sử dụng lao động chưa nghiêm, biểu hiện tình trạng chậm đóng, không đóng BHXH, đăng ký số người tham gia với mức tiền lương thấp hơn thực tế; tình trạng chậm đóng BHXH còn nhiều, đang ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Theo báo cáo của BHXH tỉnh, đến 31/12/2017, có 317 doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp với số tiền 27.040 triệu đồng.

Kế đến là do ý thức chấp hành pháp luật lao động của một số doanh nghiệp chưa tốt, còn mang tính đối phó nên chậm cải thiện điều kiện lao động, tránh né, chậm đóng BHXH, chưa xây dựng thỏa ước lao động tập thể, nội quy lao động, nợ BHXH còn kéo dài trong khi đó chế tài xử phạt hành chính chưa đủ sức răn đe. Đồng thời, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đa số là doanh nghiệp nhỏ (chiếm 80% tổng doanh nghiệp), có quy mô sản xuất nhỏ, có tính chất thời vụ nên việc thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách cho người lao động còn  hạn chế. Đối với các doanh nghiệp sau khi đã được kiểm tra nhắc nhở về việc thực hiện chế độ BHXH, BHYT nhưng vẫn cố tình không chấp hành quyết định xử phạt, để nợ dây dưa kéo dài vẫn chưa được xử phạt nghiêm.

Tại các KCN, đời sống văn hóa, tinh thần của người lao động còn nghèo nàn; cơ sở vật chất hạ tầng phục vụ hoạt động vui chơi, giải trí, sinh hoạt văn hóa của người lao động thiếu nhiều. Bên cạnh đó, nhu cầu gửi con của người lao động tại các khu công nghiệp rất lớn nhưng các khu công nghiệp vẫn chưa xây dựng được nhà giữ trẻ cho người lao động yên tâm làm việc.

Từ những thực trạng nêu trên, trong buổi làm việc với các sở, ngành, Ban Văn hóa - Xã hội, HĐND tỉnh đã đề nghị Sở Lao động Thương binh và Xã hội phối hợp với các ngành có liên quan và UBND các địa phương tiếp tục phối hợp tuyên truyền phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử dụng lao động trong các doanh nghiệp. Chủ trì, phối hợp kiểm tra, rà soát các doanh nghiệp để hướng dẫn những doanh nghiệp chưa thực hiện các quy định như ký thỏa ước lao động tập thể, xây dựng nội quy lao động, xây dựng quy chế dân chủ...thực hiện đầy đủ, đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra nhà nước về việc thực hiện chế độ, chính sách cho người lao động, an toàn lao động, vệ sinh lao động. Xử phạt nghiêm đối với các doanh nghiệp cố tình không thực hiện đúng chế độ, chính sách cho người lao động để đẩy mạnh tuyên truyền.

Bảo hiểm xã hội tỉnh chủ động phối hợp với các ngành có liên quan trong việc rà soát, thống kê số doanh nghiệp còn nợ đọng, không đóng, chậm đóng BHXH để có biện pháp xử lý kịp thời, tránh để thiệt thòi cho người lao động. Thường xuyên tổ chức tuyên truyền về quyền lợi khi tham gia BHXH đến doanh nghiệp và người lao động để nâng cao nhận thức của doanh nghiệp và người lao động trong tham gia BHXH.

Ban Quản lý Khu kinh tế phối hợp với Liên đoàn lao động tỉnh, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch và UBND các địa phương tham mưu UBND tỉnh xây dựng khu vui chơi, giải trí cho người lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất có nhu cầu. Rà soát nhu cầu gửi trẻ của người lao động tại các KCN, tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng nhà giữ trẻ cho con em người lao động tạo điều kiện để người lao động yên tâm làm việc.