Thực trạng và giải pháp nâng cao hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND, Thường trực HĐND, hai Ban HĐND xã Suối Ngô

​

Để chuẩn bị nội dung giám sát chuyên đề, hàng năm Thường trực và các Ban Hội đồng nhân dân xã phải xem xét những vấn đề nổi cộm, bức xúc mà cử tri và nhân dân quan tâm cũng như những vấn đề lớn có tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội của xã. Tuy nhiên để lựa chọn được nội dung, đối tượng giám sát là cả một quá trình chuẩn bị từ trước. Việc lựa chọn nội dung giám sát phải đảm bảo phù hợp với thực tiễn và toàn diện trên các lĩnh vực. Thường trực Hội đồng nhân dân thực hiện điều hòa, phối hợp hoạt động giám sát đảm bảo thống nhất, hạn chế chồng chéo về thời gian, địa bàn, đối tượng giám sát. Để đảm bảo cơ sở pháp lý và tính thực tiễn, Thường trực HĐND xã tổ chức lấy ý kiến các Ban HĐND, đại biểu HĐND, Ban Thường trực UBMTTQ Việt Nam cùng cấp. Thường trực thảo luận, thống nhất dự kiến nội dung giám sát và trình HĐND xem xét quyết nghị tại kỳ họp giữa năm trước; HĐND ra nghị quyết thành lập Đoàn giám sát chuyên đề theo đề nghị của Thường trực HĐND.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Hội đồng nhân dân xã Suối Ngô đã tiến hành được 03 cuộc giám sát chuyên đề tập trung vào một số lĩnh vực như: Giám sát công tác xây dựng phương án cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Quyết định số 205/QĐ-UBND ngày 06/7/2005 của UBND tỉnh Tây Ninh; Giám sát Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2015-2019; Giám sát công tác vận động nhân dân đăng ký thu gom rác thải trong năm 2019; Thường trực HĐND giám sát được 10 cuộc giám sát chuyên đề đối với UBND, các ngành thuộc UBND; hai Ban HĐND xã tổ chức được 18 cuộc giám sát.

 Thông qua các cuộc giám sát chuyên đề của Thường trực, hai Ban HĐND xã đã ghi nhận những kết quả đạt được, đồng thời chỉ rõ nhiều bất cập, hạn chế, khuyết điểm của các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao. Sau mỗi cuộc giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, hai Ban HĐND xã đều ban hành Nghị quyết, Thông báo kết quả giám sát, Báo cáo kết quả giám sát gửi đến đơn vị được giám sát và các tổ chức, cơ quan có liên quan để đánh giá ưu điểm, chỉ rõ khuyết điểm, tồn tại và nguyên nhân, trên cơ sở đó kiến nghị những biện pháp khắc phục. Các ý kiến, kiến nghị nghị đối với UBND, các ngành thuộc UBND và các cơ quan, đơn vị có liên quan đã được HĐND, Thường trực HĐND và các Ban HĐND xã tập trung theo dõi, đôn đốc, tổ chức phúc tra các kiến nghị sau giám sát nhằm đảm bảo các kiến nghị của Đoàn giám sát được các cơ quan, đơn vị được giám sát thực hiện đầy đủ. Đối với những kiến nghị sau giám sát chậm được giải quyết hoặc giải quyết chưa thỏa đáng sẽ được thực hiện tái giám sát hoặc chất vấn tại kỳ họp.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, hoạt động giám sát chuyên đề vẫn còn một số tồn tại hạn chế như: Công tác phối hợp giữa Thường trực HĐND, các Ban của HĐND xã với các tổ chức chính trị - xã hội của xã trong hoạt động giám sát còn hạn chế. Một số thành viên trong Đoàn giám sát chưa dành nhiều thời gian và tâm huyết cho hoạt động giám sát. Về mặt khách quan, các quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động giám sát chưa thực sự đầy đủ, không thuận lợi cho việc áp dụng và thực hiện, thiếu các chế tài xử lý đối với việc không thực hiện các kiến nghị sau giám sát để đảm bảo tính khả thi cho hoạt động giám sát.

Qua hoạt động giám sát chuyên đề của Thường trực và các Ban HĐND xã từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Thường trực HĐND xã rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

- Muốn giám sát đạt chất lượng, hiệu quả, trước hết phải chuẩn bị kỹ các điều kiện cho cuộc giám sát. Cần lựa chọn vấn đề giám sát phù hợp với yêu cầu thực tiễn của địa phương, tránh dàn trải. Trong đó, cần tập trung vào những vấn đề nổi cộm, bức xúc như: các dự án, chính sách ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của đa số nhân dân; các vấn đề liên quan đến đất đai, cải cách thủ tục hành chính, ô nhiễm môi trường...

- Xây dựng đề cương yêu cầu đối tượng được giám sát báo cáo phải cụ thể, rõ ràng, giới hạn mốc thời gian và mang tính mở.

- Xem xét kỹ các báo cáo để phát hiện những hạn chế, bất cập hoặc mâu thuẫn trong báo cáo; cần thiết phải thu thập nguồn thông tin từ nhiều kênh khác nhau để tiến hành giám sát, không lệ thuộc vào báo cáo giám sát.

- Thời điểm giám sát trực tiếp phù hợp với đơn vị được giám sát, tránh giám sát vào những thời điểm cấp ủy, chính quyền các địa phương đang tập trung thực hiện những công việc cấp bách như: Phòng chống lụt bão, thiên tai, diễn tập quân sự…

Để tiếp tục phát huy hiệu quả hoạt động giám sát chuyên đề trong thời gian tới, Thường trực và các Ban Hội đồng nhân dân xã thực hiện tốt một số giải pháp sau:

Một là, Thường trực Hội đồng nhân dân đề nghị các đại biểu HĐND, hai Ban HĐND, Ban Thường trực MTTQVN xã lựa chọn, đề xuất nội dung giám sát đảm bảo sát với thực tế tại địa phương; đồng thời chỉ đạo, điều hòa hai Ban HĐND nhằm  tránh sự trùng chéo về nội dung, đối tượng, thời gian giám sát.

Hai là, các thành viên trong Đoàn giám sát dành thời gian thỏa đáng nghiên cứu kỹ các quy định pháp luật, tài liệu liên quan, ý kiến cử tri, thông tin qua báo chí và dư luận xã hội. Tùy từng nội dung giám sát cụ thể, có thể tiến hành làm việc với cơ quan quản lý nhà nước trước, đi khảo sát thực tế. Từ đó, trên cơ sở đối chiếu các quy định của pháp luật, chức năng nhiệm vụ của đơn vị và so sánh kết quả, các số liệu, nhận định đánh giá của đơn vị được giám sát và để kiểm tra hay thẩm định kỹ những nội dung mà đơn vị đã báo cáo.

Ba là, chú trọng lựa chọn các kiến nghị sau giám sát cụ thể, có trọng tâm, đúng thẩm quyền và khả thi. Báo cáo kết quả giám sát ngoài việc đánh giá những kết quả, khó khăn, vướng mắc, tồn tại, hạn chế; cần phải nêu rõ các kiến nghị trọng tâm, cụ thể, có tính khả thi, phù hợp với tình hình thực tế của đơn vị, địa phương.

Bốn là, phải xem hoạt động theo dõi, đôn đốc thực hiện các kiến nghị sau giám sát là nội dung quan trọng trong quá trình giám sát. Thường xuyên theo dõi, đôn đốc các đơn vị, địa phương được giám sát và các cơ quan có liên quan thực hiện kiến nghị giám sát nghiêm túc, kịp thời.

Năm là, chủ động phối hợp giữa Thường trực Hội đồng nhân dân, hai Ban HĐND xã với các tổ chức chính trị - xã hội trong hoạt động giám sát. Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, đưa các kết quả giám sát lên các phương tiện thông tin đại chúng để cử tri và nhân dân theo dõi, giám sát.

                                                Đinh Văn Hiệp - PCT.HĐND xã Suối Ngô