Mô hình văn phòng HĐND cấp tỉnh Sửa đổi phù hợp với thực tiễn

Khó đáp ứng yêu cầu

Cùng với vấn đề tổ chức bộ máy, điều còn thiếu ở Nghị định 48, tới đây cần bổ sung là chính sách, chế độ như thế nào để thu hút được người giỏi, người có năng lực trong bộ máy tham mưu, giúp việc của HĐND cấp tỉnh. Chức năng, nhiệm vụ của HĐND cấp tỉnh vinh quang mà nặng nề với nhiều thẩm quyền quan trọng, quyết định đến sự phát triển của địa phương trước mắt và lâu dài, đòi hỏi cán bộ cũng phải có trình độ cao, đáp ứng tốt vai trò, nhiệm vụ, bao gồm cả cán bộ tham mưu, giúp việc. Nếu còn để tình trạng mỗi khi có người từ cơ quan khác chuyển về HĐND, cơ quan tham mưu, giúp việc HĐND lập tức nhận được ”chia sẻ” thay vì “chúc mừng” thì khó có được người tài cho thiết chế dân cử địa phương. Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH Nghệ An Trần Văn Mão

- Luật Tổ chức Chính quyền địa phương ra đời là sản phẩm của khoa học pháp lý, đúc kết các vấn đề đã được thực tế khẳng định, tạo hành lang pháp lý cho hoạt động của HĐND các cấp ngày càng đi vào chiều sâu, mang tính chuyên nghiệp và thể hiện được bản chất là cơ quan dân cử, cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương; khẳng định vị thế cơ quan đại diện cho ý chí, quyền lợi ích hợp pháp của cử tri tại địa phương. Trong Luật Tổ chức Chính quyền địa phương đã quy định đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND các cấp, trong đó có HĐND cấp tỉnh. Đạo luật này cũng xuất phát từ đòi hỏi tính dân cử, tính quyền lực và kiểm soát quyền lực, tính đại diện cho nhân dân ở địa phương.

Về nguyên tắc, khoa học pháp lý, đồng thời về mặt thực tiễn: Khi cơ quan dân cử ở địa phương được tăng cường cả về cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, bộ máy tham mưu, giúp việc cũng phải được tăng cường. Tuy nhiên, cơ cấu tổ chức của Văn phòng HĐND cấp tỉnh theo Nghị định 48 của Chính phủ khó có thể đáp ứng được yêu cầu tăng cường năng lực và chất lượng hoạt động của bộ máy tham mưu, phục vụ cơ quan dân cử ở địa phương.

Đề xuất từ thực tiễn

- Quá trình lấy ý kiến dự thảo Nghị định 48, HĐND tỉnh Nghệ An đã triển khai thực hiện như thế nào?

- Đóng góp ý kiến vào Dự thảo Nghị định Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức và biên chế của Văn phòng HĐND cấp tỉnh, HĐND tỉnh Nghệ An đã tổ chức lấy ý kiến rộng rãi trong hệ thống cơ quan dân cử từ cấp tỉnh đến xã, phường, thị trấn. Kết quả, các ý kiến đều thống nhất cao rằng bộ máy Văn phòng HĐND cấp tỉnh phải được tăng cường và kiện toàn theo hướng thành lập Văn phòng độc lập và có các phòng chuyên môn. Nội dung này đã được Thường trực HĐND tổng hợp, trình Bộ Nội vụ và Cơ quan soạn thảo Nghị định 48.

Đồng thời, qua kênh Hội nghị thường trực HĐND các tỉnh Bắc Trung Bộ, HĐND 6 tỉnh trong vùng đều thống nhất cao đề nghị xây dựng Nghị định 48 theo hướng tách và thành lập Văn phòng HĐND cấp tỉnh, bao gồm các phòng chuyên môn như: Phòng Pháp chế - Dân nguyện, phòng Kinh tế - Ngân sách, Phòng Văn hóa - Xã hội và Dân tộc, phòng Tổ chức - hành chính - quản trị. Văn phòng HĐND tỉnh phải có các phòng này để có thể chuyên môn hóa, chuyên nghiệp và nâng cao chất lượng thực hiện các chức năng nhiệm vụ, quyền hạn của mình theo luật định.

Để có thể hoàn thành tốt chức trách của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, cần bộ máy, nhân sự tương xứng

Ảnh: Diệp Anh

Đề xuất của HĐND tỉnh Nghệ An cũng như 6 tỉnh Bắc Trung Bộ xuất phát từ tính logic khoa học và đòi hỏi của thực tiễn. Hoạt động của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương ngày càng được tăng cường thì bộ máy văn phòng cần phải chuyên nghiệp hơn. Tính chất hoạt động của HĐND là xây dựng, ban hành cơ chế chính sách, hoạt động giám sát, khảo sát, tiếp xúc cử tri, tham gia xây dựng pháp luật và các hoạt động khác... Để có thể hoàn thành và hoàn thành tốt chức trách của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, cần bộ máy, nhân sự tương xứng, bao gồm bộ máy tham mưu, giúp việc.

Đề xuất thành lập các phòng chuyên môn trực thuộc Văn phòng HĐND cấp tỉnh cũng là nguyện vọng chung của HĐND các tỉnh, thành cả nước. Tuy nhiên, đề xuất chính đáng, xuất phát từ thực tiễn và khoa học pháp lý này chưa được Cơ quan soạn thảo tiếp thu, hiện thực hóa trong Nghị định 48.

- Có phải do chưa tiếp thu đầy đủ các ý kiến tâm huyết, đề xuất chính đáng, mang tính khoa học và được thực tiễn chứng minh, Nghị định 48 từ khi ban hành đã bộc lộ nhiều bất cập, không đi vào cuộc sống, thưa ông?

- Về nguyên tắc, bất kỳ văn bản QPPL nào cũng phải được xây dựng dựa trên cơ sở khoa học pháp lý và cơ sở thực tiễn đã được kiểm nghiệm. Bộ máy Văn phòng HĐND cấp tỉnh đã được kiểm nghiệm 13 năm và hoạt động hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của cơ quan dân cử. Khi triển khai áp dụng, Nghị định 48 đã bộc lộ những điểm bất cập, hạn chế, thiếu sót và không phát huy được nội lực, động lực phát triển của cán bộ, công chức trong bộ máy văn phòng tham mưu, phục vụ cho HĐND cấp tỉnh.

Theo tôi, Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Nội vụ phối hợp với các ngành liên quan rà soát thực hiện Nghị định 48 và tiếp thu ý kiến của các cơ quan có thẩm quyền, các cấp chính quyền từ Trung ương đến cơ sở. Trên cơ sở đó, tổng hợp trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn, bảo đảm cơ quan tham mưu, giúp việc HĐND các cấp ở địa phương ngày càng hoàn thiện, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả.