GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁM SÁT TẠI CÁC KỲ HỌP CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN TỈNH TÂY NINH

Thời gian qua, Hội đồng nhân dân tỉnh Tây Ninh chú trọng nâng cao chất lượng giám sát tại các kỳ họp của HĐND tỉnh, công tác này đã mang lại một số kết quả thiết thực góp phần ngày càng nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND. Nội dung giám sát của HĐND tại kỳ họp là xem xét các báo cáo của Thường trực HĐND, UBND, TAND, VKSND, cơ quan Thi hành án dân sự cùng cấp và các báo cáo khác theo quy định; xem xét việc trả lời chất vấn của những người bị chất vấn; xem xét việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật …, Như vậy trước khi tổ chức kỳ họp, ngay từ khi chuẩn bị, Thường trực HĐND nắm rõ các nội dung các cơ quan hữu quan sẽ trình tại kỳ họp, trong đó đặc biệt quan tâm ngay từ đầu những báo cáo của UBND, TAND, VKSND, cơ quan Thi hành án dân sự cùng cấp và các báo cáo khác theo quy định (nếu có); trên cơ sở đó, Thường trực HĐND phân công các ban HĐND theo lĩnh vực được phân công chủ động phối hợp với các các cơ quan, đơn vị có liên quan để góp ý kiến ngay từ khâu soạn thảo các báo cáo; tham dự các cuộc họp của UBND và các ngành về nội dung sẽ trình HĐND. Với phương pháp này, các Ban HĐND đã có thể vào cuộc ngay từ đầu, UBND cũng như các ngành cũng có cơ sở để tham vấn quan điểm của các Ban HĐND. Đối với những nội dung quan trọng, phức tạp, nhạy cảm, các Ban chủ động khảo sát thực tế, lấy ý kiến chuyên gia trước khi thẩm tra. Đối với các nội dung chính đáng nhưng không được tiếp thu, các Ban tiếp tục có ý kiến khi thẩm tra và báo cáo HĐND tỉnh; trong báo cáo thẩm tra đều thể hiện rõ quan điểm đối với từng báo cáo: những mặt được, những mặt chưa được cần quan tâm đưa ra giải pháp trong thời gian tới. Qua đó, chất lượng báo cáo thẩm tra của các Ban được nâng lên, làm cơ sở quan trọng cho HĐND thảo luận.  Sau kỳ họp, các Ban phải kiểm tra, báo cáo Thường trực HĐND tỉnh tất cả các ý kiến mà Ban đã thẩm tra yêu cầu, các ý kiến thảo luận của đại biểu HĐND được ghi nhận có được các cơ quan có liên quan ghi nhận và thực hiện không. Điều này rất quan trọng, tránh trường hợp những ý kiến này đi vào quên lãng, làm cho trách nhiệm của HĐND không tròn. Bên cạnh đó, nhằm góp phần nâng cao chất lượng của công tác giám sát tại kỳ họp thì hoạt động chất vấn tại kỳ họp và hoạt động tổ chức các phiên giải trình tại các cuộc họp của Thường trực HĐND tỉnh cũng rất quan trọng. Chất vấn tại kỳ họp HĐND và giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND là những hoạt động giám sát chú trọng vào việc làm rõ vai trò, trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của người trả lời chất vấn, người giải trình; thông qua hoạt động chất vấn, giải trình, nhiều vấn đề nổi cộm, bức xúc ở địa phương đã được đưa ra nghị sự, vận dụng trí tuệ tập thể để đưa ra những giải pháp giải quyết vấn đề, đáp ứng tâm tư nguyện vọng của cử tri, tạo niềm tin của Nhân dân đối với các cơ quan quản lý nhà nước; đồng thời, tăng cường vai trò, vị thế của HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. Nhận thức rõ tầm quan trọng của phiên chất vấn và giải trình, trong những năm qua Thường trực HĐND tỉnh Tây Ninh đã rất quan tâm và có nhiều đổi mới trong cách thức tổ chức và điều hành phiên chất vấn tại các kỳ họp HĐND và giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND, tập trung vào một số kinh nghiệm và giải pháp như sau: - Thứ nhất: Việc lựa chọn vấn đề chất vấn, giải trình là quan trọng nhất. Muốn vậy, Thường trực HĐND lựa chọn nội dung chất vấn và giải trình dựa vào nhiều kênh thông tin như từ các ý kiến, kiến nghị của cử tri; từ ý kiến của các Tổ đại biểu HĐND, các Ban của HĐND, từ các cuộc họp, cuộc hội thảo; từ những cuộc thanh tra, những báo cáo; từ những hình ảnh phản ánh cuộc sống đời thường... Vấn đề cần được chất vấn, giải trình phải đa dạng ở các lĩnh vực đời sống xã hội, sau đó chắc lọc lại những những đề nóng nhất, bức xúc nhất, cần được giải quyết trước. - Thứ hai: Thường trực HĐND tỉnh phân công Ban HĐND tỉnh chủ trì tham mưu nội dung chất vấn, giải trình. Tức là khi đã xác định tiêu đề của phiên chất vấn, giải trình thì Thường trực HĐND tỉnh phải phân công cho các Ban xây dựng kế hoạch cụ thể, trong đó nêu những việc phải làm, thời gian thực hiện cho từng công việc. Trong đó chú trọng đi khảo sát, thu thập thông tin, nắm bắt thực tiễn chính xác và hình ảnh minh họa để cung cấp thêm thông tin cho đại biểu đặt vấn đề khi tổ chức chất vấn và giải trình. - Thứ ba: Hầu hết các nội dung chất vấn, giải trình đều đòi hỏi đại biểu phải am hiểu về lĩnh vực đó. Tuy nhiên, trên thực tế, không phải đại biểu nào cũng có thể nắm bắt nhanh, am hiểu sâu sắc về tất cả các lĩnh vực, các vấn đề. Do vậy, Thường trực HĐND có thể phân công, "đặt hàng" từng đại biểu hoặc Tổ đại biểu nghiên cứu chuyên sâu về một số nội dung để khi chất vấn, giải trình, đại biểu đặt vấn đề tự tin, sâu sắc, không lúng túng, không rơi vào ngõ cụt. Đại biểu đưa ra các thông tin, số liệu cụ thể để chứng minh cho lập luận của mình. Qua đó cũng nâng cao nhận thức, năng lực của đại biểu. - Thứ tư: Chủ tọa điều hành phiên chất vấn và giải trình phải chủ động và linh hoạt, tìm hiểu kỹ nội dung liên quan đến vấn đề đưa ra chất vấn, giải trình. Ngoài việc tuân thủ nguyên tắc điều hành: đúng luật, dân chủ, khoa học, trong điều hành chủ tọa sẽ linh hoạt, gợi mở, dẫn dắt, khơi gợi ý tưởng cho đại biểu đặt thêm câu hỏi. Chủ tọa cần phát biểu có tính định hướng, làm rõ thêm những vấn đề cần chất vấn, vấn đề tranh luận phải được làm sáng tỏ và có những kết luận rõ ràng từng nội dung để tổ chức thực hiện sau chất vấn, giải trình. Bầu không khí làm việc cởi mở, chân tình nhưng thẳng thắn, đạt được mục đích, yêu cầu đề ra. - Thứ năm: Ban hành thông báo kết luận phiên chất vấn, giải trình. Thông báo kết luận phải nêu rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, rõ việc cần làm trong thời gian tới và yêu cầu thời gian báo cáo kết quả cụ thể, làm như vậy mới nâng cao trách nhiệm đối với người trả lời chất vấn, giải trình trong việc thực hiện những nội dung đã hứa. TT HDND chỉ đạo các Ban tích cực giám sát việc thực hiện những vấn đề đã được kết luận. Phòng Công tác HĐND