Phiên chất vấn ngày 19/6/2025: sôi nổi, thẳng thắn với nhiều vấn đề nóng

Sáng 19/6, Quốc hội chính thức bước vào phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 9, khóa XV – một trong những hoạt động được cử tri và Nhân dân cả nước đặc biệt quan tâm. Phiên chất vấn kéo dài 1,5 ngày, được phát thanh, truyền hình trực tiếp để phục vụ đông đảo cử tri theo dõi, giám sát. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành phiên làm việc và nhấn mạnh tinh thần đổi mới, hỏi nhanh – đáp gọn, đi thẳng vào vấn đề, phát huy tối đa hiệu quả hoạt động giám sát tối cao của Quốc hội.

Trong phiên làm việc buổi sáng, Quốc hội tiến hành chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng với trọng tâm là các vấn đề kinh tế - tài chính đang được cử tri và dư luận xã hội quan tâm. Các nhóm nội dung chất vấn bao gồm: giải pháp tài chính để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo động lực mới; nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước và cải cách quản trị theo thông lệ quốc tế; thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế; tăng cường thu hút vốn đầu tư nước ngoài, nhất là vào các lĩnh vực công nghệ cao; hoàn thiện chính sách phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế, đặc biệt là các mô hình thế hệ mới.

Ngay từ đầu phiên, các đại biểu đặt câu hỏi ngắn gọn, cụ thể, đi thẳng vào những vướng mắc nổi cộm trong thực tiễn. Có 86 đại biểu đăng ký chất vấn, trong đó nhiều ý kiến tập trung vào các vấn đề như: tiến độ giải ngân đầu tư công chậm, doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, chính sách ưu đãi đầu tư còn hình thức, bất cập trong quản lý thuế thương mại điện tử, hay sự biến động khó kiểm soát của thị trường vàng, bất động sản, tài chính.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thẳng thắn thừa nhận tiến độ giải ngân đầu tư công còn thấp (mới đạt khoảng 24,1% kế hoạch) do vướng mắc về pháp lý, năng lực tổ chức thực hiện và công tác giải phóng mặt bằng. Ông nêu rõ các giải pháp trọng tâm sẽ tập trung tháo gỡ về thể chế, gắn trách nhiệm cá nhân trong điều hành và ưu tiên hỗ trợ các dự án trọng điểm quốc gia. Bên cạnh đó, trong lĩnh vực phát triển doanh nghiệp, Bộ đề xuất các giải pháp đồng bộ như cải thiện môi trường đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, thúc đẩy chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp để mở rộng quy mô hoạt động. Đối với việc quản lý thị trường tài chính – bất động sản – vàng, Bộ Tài chính xác định sẽ hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường giám sát thị trường và phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan nhằm đảm bảo thị trường vận hành minh bạch, ổn định. Trong thu hút đầu tư tư nhân thông qua hình thức đối tác công tư (PPP), Bộ đã đề xuất sửa đổi Luật PPP theo hướng đơn giản hóa thủ tục, mở rộng cơ chế chỉ định thầu cho dự án cấp bách, ưu tiên cho các lĩnh vực khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo. Đối với doanh nghiệp nhà nước, Bộ đang trình sửa đổi Luật số 69 nhằm xóa bỏ các rào cản, trao quyền tự chủ lớn hơn và áp dụng mô hình quản trị tiên tiến, minh bạch.

Trong phiên chiều, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc thay mặt Chính phủ tham gia giải trình, làm rõ thêm các vấn đề đại biểu nêu. Ông nhấn mạnh nguyên nhân khiến giải ngân đầu tư công chậm chủ yếu là do thiếu vốn chuẩn bị đầu tư, thủ tục bồi thường giải phóng mặt bằng kéo dài, đấu thầu chậm trễ, trong khi năng lực lập và thẩm định dự án chưa theo kịp yêu cầu. Chính phủ tin tưởng rằng với việc Quốc hội vừa thông qua sửa đổi các luật liên quan như Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu… sẽ tạo nền tảng pháp lý để tháo gỡ triệt để các vướng mắc hiện nay. Phó Thủ tướng cũng nêu định hướng điều hành kinh tế vĩ mô thời gian tới là tiếp tục thực hiện chính sách tài khóa mở rộng một cách có trọng tâm, nâng cao hiệu quả thu hút FDI, đồng thời cải thiện môi trường đầu tư và đẩy mạnh phát triển khu công nghiệp xanh – thông minh, tăng cường liên kết vùng.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu nêu

Mặc dù phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, hiệu quả, nhưng do thời gian có hạn, vẫn còn 30 đại biểu đã đăng ký nhưng chưa kịp chất vấn trực tiếp. Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu gửi câu hỏi bằng văn bản để các bộ, ngành tiếp thu, trả lời và tổng hợp vào báo cáo kết quả chất vấn cuối kỳ họp.

Ngay sau đó, Quốc hội chuyển sang chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn. Đây là lĩnh vực nhận được sự quan tâm sâu sắc của cử tri, với nhiều nội dung chất vấn tập trung vào những vấn đề lớn mang tính chiến lược, đồng thời cũng chỉ rõ các bất cập đang hiện hữu trong hệ thống giáo dục.

Ba nhóm nội dung chính được chất vấn gồm: nâng cao chất lượng giáo dục đại học và đào tạo nhân lực chất lượng cao; quản lý dạy thêm – học thêm, đảm bảo đúng định hướng, không tạo áp lực cho học sinh; xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, phòng chống bạo lực học đường, chăm sóc sức khỏe tinh thần cho học sinh, sinh viên. Các câu hỏi đặt ra xoáy sâu vào những nội dung cụ thể, điển hình như: việc một số cơ sở giáo dục đại học tự ý tăng học phí quá mức, mở ngành tràn lan, tuyển sinh vượt quy mô gây lo ngại về chất lượng; tình trạng dạy thêm, học thêm biến tướng vẫn phổ biến ở nhiều nơi; sinh viên ra trường thiếu kỹ năng nghề nghiệp, khó đáp ứng yêu cầu tuyển dụng; tình trạng bạo lực học đường, xâm hại học sinh còn diễn biến phức tạp; nhiều địa phương thiếu cán bộ tư vấn học đường, giáo viên vùng khó khăn chưa được bảo đảm chế độ chính sách; và đặc biệt là vấn đề ứng dụng trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số trong ngành giáo dục.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn

Trả lời các nội dung nêu trên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn thẳng thắn thừa nhận còn nhiều tồn tại trong công tác quản lý và điều hành giáo dục. Ông khẳng định tự chủ đại học là hướng đi đúng nhưng cần có cơ chế kiểm tra, đánh giá chặt chẽ, không để lạm quyền gây bất ổn học phí và chất lượng. Về tình trạng dạy thêm – học thêm, Bộ trưởng cho biết Bộ đã ban hành nhiều quy định nhưng việc thực thi ở địa phương chưa nghiêm túc, đồng thời cam kết tăng cường thanh tra, xử lý vi phạm. Trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, Bộ đang thúc đẩy mô hình liên kết chặt chẽ giữa nhà trường – doanh nghiệp – địa phương để gắn đào tạo với nhu cầu thực tiễn. Đối với bạo lực học đường, Bộ đã có kế hoạch hành động đến năm 2030, đề xuất tăng cường đội ngũ tư vấn tâm lý trong trường học, phát triển các chương trình giáo dục đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh. Với giáo dục vùng sâu vùng xa, Bộ kiến nghị Chính phủ bố trí ngân sách ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, đồng thời có chính sách hỗ trợ giáo viên yên tâm công tác dài hạn. Riêng trong ứng dụng công nghệ, Bộ đã xây dựng khung chuyển đổi số toàn ngành, triển khai nền tảng học tập số quốc gia và bắt đầu thử nghiệm AI trong công tác giảng dạy, kiểm tra, đánh giá.

Kết thúc phiên làm việc buổi chiều, có 4 đại biểu đã đặt câu hỏi chất vấn, Chủ tịch Quốc hội cho chuyển sang đầu giờ sáng ngày 20/6 để Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục trả lời. Sáng 20/6 Quốc hội tiếp tục chất vấn nội dung này.

Thanh Trung