Quốc hội khai mạc đợt 2 kỳ họp thứ 9: đẩy nhanh tiến độ các vấn đề lớn, gắn với cải cách tổ chức bộ máy và phát triển kinh tế

Sáng 11/6, tại Nhà Quốc hội, Quốc hội đã chính thức bước vào đợt 2 của Kỳ họp thứ 9; chương trình kỳ họp đợt 2 được điều chỉnh theo hướng rút ngắn, tăng tốc và ưu tiên thông qua sớm các nội dung then chốt. Việc điều chỉnh này được 439/440 đại biểu tán thành.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, việc điều chỉnh chương trình kỳ họp nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết của thực tiễn, nhất là để tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc sắp xếp tổ chức bộ máy chính trị theo đúng tinh thần Nghị quyết 60-NQ/TW và Nghị quyết 76/2025/UBTVQH15.

Ba nội dung trọng tâm được Quốc hội điều chỉnh tiến độ để trình, thảo luận và biểu quyết sớm hơn trong đợt 2 kỳ họp thứ 9 gồm: nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, dự kiến thảo luận tại hội trường vào ngày 13/6 và biểu quyết thông qua vào sáng 16/6; Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), được thông qua cùng thời điểm với nghị quyết sửa đổi Hiến pháp nhằm bảo đảm tính đồng bộ về thể chế; và nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, được trình bày, thảo luận tại tổ vào sáng 11/6, thảo luận tại hội trường và biểu quyết thông qua vào sáng 12/6.

Việc đưa sớm các nội dung này không chỉ giúp các địa phương chủ động trong triển khai, mà còn tạo điều kiện pháp lý để Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành kịp thời các Nghị quyết tiếp theo về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên phạm vi toàn quốc.

Theo Tờ trình số 486/TTr-CP của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra số 483/BC-UBPLTP của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, 52 đơn vị hành chính cấp tỉnh (gồm 48 tỉnh và 4 thành phố) sẽ được sắp xếp, hợp nhất lại còn 23 đơn vị hành chính cấp tỉnh mới, giảm 29 tỉnh – tương đương 46,03% số lượng tỉnh hiện tại. Điểm đáng chú ý là 23 phương án sắp xếp đều được xây dựng công phu, đáp ứng tiêu chuẩn diện tích và dân số, phù hợp với định hướng phát triển vùng, liên kết không gian, cũng như tính chất văn hóa – xã hội. Tỷ lệ cử tri đồng thuận ở các địa phương đạt trung bình 96,19%, trong đó 100% HĐND các cấp đều tán thành. Các trụ sở công dôi dư sẽ được xử lý theo hướng tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí nguồn lực.

Theo Ủy ban Pháp luật và Tư pháp: “Đây là một cuộc cải cách tổ chức bộ máy chưa từng có về quy mô, có ý nghĩa chiến lược trong việc tái cấu trúc không gian hành chính – chính trị của quốc gia”.

Trong đợt này, Quốc hội cũng xem xét và bổ sung ba nội dung mới, cụ thể gồm: nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam nhằm xây dựng một đầu mối tài chính có sức hút khu vực và toàn cầu; nghị quyết về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật để tháo gỡ các rào cản thể chế, hỗ trợ triển khai hiệu quả chính sách; và nội dung về công tác tổ chức, nhân sự thuộc thẩm quyền của Quốc hội nhằm kiện toàn bộ máy trong bối cảnh sắp xếp lại các đơn vị hành chính. Trong đó đáng chú ý là nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, đây là một chủ trương lớn nhằm xây dựng đầu mối tài chính có sức hút khu vực và toàn cầu, được kỳ vọng sẽ thu hút dòng vốn ngoại, phát triển các dịch vụ tài chính cao cấp và kết nối thị trường tài chính trong nước với quốc tế. Và trong phiên họp sáng nay, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình dành hơn 40 phút để giới thiệu vai trò chiến lược của Trung tâm tài chính quốc tế, nhấn mạnh đây là “cú hích thể chế cần thiết” để Việt Nam định vị lại vị trí trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Chương trình kỳ họp đợt này, Quốc hội rút nội dung thí điểm cơ chế đặc thù cho phát triển đường sắt, đồng thời đẩy nhanh tiến độ thông qua dự án Luật Đường sắt (sửa đổi); theo kế hoạch mới, Quốc hội sẽ nghe trình bày tờ trình và báo cáo thẩm tra bổ sung vào ngày 16/6, thảo luận tại hội trường vào ngày 18/6 và biểu quyết thông qua vào ngày 27/6.

Tổng thư ký Quốc hội trình bày Tờ trình điều chỉnh chương trình kỳ họp 9

Đây là sự điều chỉnh có tính “kỹ thuật lập pháp” quan trọng, nhằm rút ngắn khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn, kịp thời tháo gỡ các rào cản pháp lý, đặc biệt khi đầu tư đường sắt đang là trọng tâm hạ tầng chiến lược.

Bên cạnh các nội dung lớn nêu trên, chương trình kỳ họp đợt 2 cũng được bổ sung một số nội dung quan trọng khác, gồm nghị quyết về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật; các vấn đề về tổ chức, nhân sự thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Đồng thời, bố trí thời lượng chất vấn, trả lời chất vấn và giám sát công tác thực hành tiết kiệm, phòng chống lãng phí, đánh giá ngân sách…

Tất cả tạo nên một bức tranh nghị trường quyết liệt, đổi mới, bắt kịp tốc độ phát triển của đất nước, khẳng định vai trò kiến tạo của Quốc hội trong giai đoạn chiến lược.

Thanh Trung