Quốc hội thảo luận dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Sáng 28/5, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội đã tiến hành thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Đây là nội dung quan trọng nằm trong chương trình xây dựng pháp luật năm 2025, thể hiện quyết tâm của Quốc hội và Chính phủ nhằm tăng cường quản lý, thúc đẩy sử dụng năng lượng bền vững, phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế xanh của thế giới.

Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả ban hành năm 2010 đã tạo bước đệm quan trọng cho việc thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trên phạm vi toàn quốc. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, nhiều quy định đã dần lộ rõ những bất cập do sự phát triển nhanh chóng của các ngành công nghiệp, dịch vụ, giao thông, xây dựng và sinh hoạt.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành phiên họp

Dự án Luật sửa đổi lần này nhằm điều chỉnh, bổ sung các quy định để phù hợp hơn với thực tiễn, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam về giảm phát thải khí nhà kính. Việc hoàn thiện pháp luật năng lượng không chỉ giúp tăng hiệu suất sử dụng năng lượng, giảm chi phí sản xuất mà còn góp phần bảo vệ môi trường, hướng tới phát triển kinh tế xanh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh: “Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh biến đổi khí hậu và chuyển đổi số. Đây cũng là yếu tố then chốt nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và cải thiện chất lượng cuộc sống người dân.”

Một trong những điểm sáng của dự án Luật là quá trình rà soát kỹ lưỡng, đánh giá sự tương thích với hơn 39 văn bản quy phạm pháp luật gồm 11 luật, nhiều nghị định, quyết định và thông tư liên quan. Việc này nhằm tránh chồng chéo, mâu thuẫn pháp lý, tạo sự thống nhất trong quản lý nhà nước về năng lượng.

Cụ thể, các quy định được rà soát kỹ với các luật quan trọng như: Luật Thống kê, đảm bảo số liệu sử dụng năng lượng chính xác phục vụ quản lý; Luật Quy hoạch, liên quan tới xây dựng kế hoạch sử dụng năng lượng quốc gia và vùng; Luật Điện lực và Luật Dầu khí, đảm bảo hài hòa về các đơn vị truyền tải, phân phối điện và khai thác dầu khí; Luật Đầu tư, quy định rõ ngành nghề kinh doanh kiểm toán năng lượng; Luật Bảo vệ môi trường, liên quan quản lý nhà nước với các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm; Các luật Ngân sách Nhà nước, Thuế, Ưu đãi đầu tư, Đất đai nhằm đảm bảo nguồn lực hỗ trợ hiệu quả sử dụng năng lượng; Luật Tổ chức Chính phủ, điều chỉnh trách nhiệm phối hợp của các cơ quan quản lý.

Qua đó, dự án Luật đảm bảo tính đồng bộ, phù hợp với khung pháp luật quốc gia và xu hướng quốc tế.

Tại phiên thảo luận, các đại biểu Quốc hội đã bày tỏ nhiều ý kiến tâm huyết về việc cần tăng cường tính khả thi, giảm thiểu thủ tục hành chính và đảm bảo sự đồng thuận xã hội khi thực thi Luật.

Nhiều đại biểu đề nghị bổ sung các chế tài xử lý nghiêm minh đối với các hành vi lãng phí năng lượng, tiêu hao vượt chuẩn quy định, đồng thời tăng cường khuyến khích ứng dụng công nghệ mới, công nghệ xanh trong các ngành sản xuất và sinh hoạt.

Một số đại biểu nhấn mạnh vai trò của cộng đồng và doanh nghiệp trong thực hiện Luật, đề xuất cần có chính sách truyền thông, giáo dục để nâng cao nhận thức về tiết kiệm năng lượng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan kết luận: “Chúng ta không chỉ xây dựng văn bản pháp luật mà phải biến Luật thành công cụ hành động thiết thực, làm sao để mọi ngành, mọi địa phương đều có thể triển khai hiệu quả, góp phần bảo vệ tài nguyên quốc gia.”

Dự án Luật sửa đổi được Bộ Công Thương chủ trì xây dựng, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 và sửa đổi năm 2020, cũng như các nghị định, thông tư liên quan.

Quá trình rà soát đã phát hiện hơn 20 văn bản pháp luật liên quan được ban hành để hỗ trợ thực thi Luật hiện hành, bao gồm các nghị định chi tiết, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiết kiệm năng lượng, quy định suất mức tiêu hao năng lượng cho các ngành công nghiệp, xây dựng, giao thông, nông nghiệp.

Bộ Công Thương cho biết, song song với việc sửa đổi Luật, các văn bản hướng dẫn thi hành cũng sẽ được rà soát, cập nhật để bảo đảm tính đồng bộ, khả thi và phù hợp với tiến trình phát triển công nghệ, xu hướng quốc tế.

Việc sửa đổi, bổ sung Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả được xem là bước đột phá trong phát triển năng lượng bền vững của Việt Nam. Với các quy định rõ ràng, chính sách hỗ trợ đồng bộ, Việt Nam sẽ từng bước nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm chi phí sản xuất, đồng thời góp phần giảm phát thải khí nhà kính, thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xanh và bảo vệ môi trường.

Nhiều đại biểu cho rằng, đây cũng là cơ hội để thúc đẩy các ngành công nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, giúp Việt Nam chủ động hơn trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh tầm quan trọng của Luật trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu: “Việc sử dụng năng lượng hiệu quả không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà còn là nghĩa vụ của mỗi doanh nghiệp, mỗi người dân, góp phần xây dựng một đất nước phát triển bền vững, thân thiện với môi trường.”

Kỳ họp Quốc hội lần này không chỉ thảo luận về sửa đổi Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả mà còn xem xét nhiều dự án luật quan trọng khác, nhằm hoàn thiện thể chế pháp luật, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.

Quốc hội khẳng định sẽ giám sát chặt chẽ quá trình thực thi Luật để đảm bảo tính khả thi, hiệu quả trong thực tế, đồng thời yêu cầu các bộ ngành phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân trong việc tuân thủ các quy định mới.

Kết quả của kỳ họp sẽ tạo tiền đề pháp lý quan trọng cho công cuộc phát triển bền vững của đất nước, hướng tới mục tiêu “xanh hóa” nền kinh tế và nâng cao đời sống nhân dân.

Qua phiên thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã cho thấy sự quan tâm sâu sắc, sự chuẩn bị kỹ càng và quyết tâm cao của Quốc hội và các cơ quan chức năng nhằm xây dựng khung pháp lý đồng bộ, phù hợp với xu thế phát triển của thế giới và yêu cầu thực tiễn trong nước. Đây sẽ là một công cụ quan trọng để thúc đẩy sử dụng năng lượng hiệu quả, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế bền vững trong những năm tới.

Thanh Trung